در برابر کروزوس

پیش از آنکه کروزوس از رود هالیس عبور کند کوروش بوسیله یکی از اهالی افس بنام اوریبات آگاه شده بود که کروزوس خود را برای حمله آماده می کند بدون تردید وی شخص سودجویی بود و یونانیان تا سالها او را خائن میدانستند. نخستین واکنش ایرانیان آن بود که عقبه سپاه خویش را محکم نمایند سپس کوروش بلافاصله اکباتان را ترک کرد در این حین به وی خبر رسید که کروزوس پس از اشغال کاپادوکیه٬ پترا را نیز اشغال کرده مردم سوریه را قتل عام کرده و در عمل سیاست زمین سوخته را پیش گرفته این توحش با توصیفی که از صفات وی می شد مغایرت داشت در واقع کروزوس پرده از سفاکی و جاه طلبی خود برداشته بود و به چیزی جز متوقف کردن کوروش نمی اندیشید.
کوروش قاصدانی را به شهرهای یونانی آسیای صغیر فرستاد و از آنها خواست تا بر ضد اشغالگران قیام کنند پاسخ آنان به کوروش نا امید کننده بود ولی باعث دلسردی کوروش نشد٬ سپاهیان ایران وارد کاپادوکیه شدند٬ از شاخه جنوبی رود هالیس گذشتند و در حوالی پترا که دشت بزرگی بود رودر روی سپاه لیدی قرار گرفتند. دو لشگر با ساختار کاملا متفاوت٬ سپاه لیدی از اقوامی گوناگون تشکیل شده بود و فاقد انسجام بود اینان در سرزمین پر برکت لیدی بودند و به زندگی آسوده عادت داشتند مدتها بود نبردی ندیده بودند با متحدان یونانی خویش سر سازگاری داشتند و کروزوس آنان را از خزانه سرشار خویش بهره مند می ساخت در مقابل اینان سپاه ایران از پارسها و مادها تشکیل یافته بود که در کوهها و سرزمینهای بیابانی و نیمه بیابانی ایران پرورش یافته بودند زندگی دشواری داشتند و مهمتر از آن بواسطه پیروزی بر آستیاگ روحیه بسیار بالایی داشتند. دقیقا این تفاوت میان کوروش و کروزوس نیز وجود داشت زندگی دشوار کوروش به هیچ روی با زندگی مجلل پادشاه خرافاتی لیدی قابل مقایسه نبود٬ آری قاطری پارسی در برابر اشراف زاده‌ای ایستاده بود.
ایرانیان ده هزار نیروی سواره در اختیار داشتند علاوه بر آن حدود یکصد راس ارابه داس دار در اختیار داشتند که سلاح هولناکی بود و از این جهت برتری غریبی به سپاهیان کوروش داده بود. شاه جوان سلاح دیگری نیز در اختیار داشت وآن شترانی بودند که بر هریک دو تیرانداز نشسته بودند و در میدان نبرد بسیار هراس انگیز بودند.
اما کروزوس نیز سپاهی عظیم در اختیار داشت گزنفون نقل می کند که جاسوسان کوروش اخباری رعب آور از سپاه کوروش آورده بودند: مزدوران یونانی که دستمزد کلانی می گرفتند - شمشیرزنان ماهر تراکیا - قبرسیان٬ کلیکیها٬ فریگیها٬ فنیقیها٬ اعراب٬ بابلیها - سربازان ایونیه ای و ایولین - اسپارتیان نیز در راه بودند.
با اینحال کوروش با سخنانی روحیه سپاه خویش را دوباره احیا ساخت گزنفون سخنان وی را نقل میکند: ارابه های ما نمایانگر نیرویی شکست ناپذیرند و شتران برای رماندن اسبهای آنان کافیست٬ ما با برجهایی پیش میرویم که از بالای آن از سربازانمان محافظت خواهیم کرد و با تیرهایمان دشمن را سرکوب می کنیم و نخواهیم گذاشت که در زمین صاف و بی درخت بجنگد٬ جای ترس از کروزوس نیز وجود ندارد او از سوریان نیز ترسوتر است همان بهتر که آنان به اجیر کردن خارجیان بپردازند که گمان می کنند بهتر از آنان برایشان میجنگند٬ اگر با وجود این گفتار صادقانه من، برخی سپاه دشمن را هراس انگیز می یابند دوستان عزیزم بهتر است اینان نزد دشمن بروند زیرا در آنجا برایمان مفیدترند تا اینجا.
سپس دستور داد تا سپاهیانش شراب را اندک اندک کنار بگذارند تا در نبرد برایشان اشکالی پیش نیاید.